Churchkhela (çurçhela) ya da cevizli sucuk, sosis şeklinde şekillendirilmiş geleneksel bir Gürcü tatlısıdır. Bu tatlı, uzun bir ceviz dizisini konsantre üzüm suyuna batırarak ve ardından karışımı kurumaya bırakarak yapılır.

Churchkhela, ev yapımı bir Gürcü ürünüdür. Gürcüler Churchkhela’yı genellikle ana malzemeler olan üzüm ve kuruyemişlerin hasat edildiği sonbaharda yaparlar. Tatara veya Phelamushi (unla koyulaştırılmış üzüm suyu) adı verilen üzüm suyuna batırılmış ve güneşte kurutulmuş yarım ceviz dizisidir. Gerçek Churchkhela yapmak için şıraya şeker eklenmez. Ceviz yerine, bazen batı Gürcistan bölgelerinde fındık veya badem kullanılır.

Üzüm suyu büyük bir kazana konur ve yavaş yavaş ısıtılır. Kaynayan şıraya az miktarda asproi adı verilen özel bir beyaz kil toprak eklenir. Asproi kirlerin toplanıp yüzeye çıkmasına neden olur. Asproi’yi olmadığında, benzer bir etkiye sahip olan lager bira kullanılabilir. Temizleme işlemi tamamlandıktan sonra sıvı soğumaya bırakılır. Daha sonra tekrar ısıtılarak içerisine un eklenir, doğru kıvama geldiğinde ocaktan alınır. Elde edilen nihai karışıma badagi adı verilir.

Cevizler yumuşamaları için suya bastırılır. Yeterince yumuşak olduklarında, 2-3 metre uzunluğunda iplere dizilirler. İpler, tamamen kaplanana kadar badagi karışımına batırılır. Bu işlem, churchkhela istenen kalınlığa ulaşana kadar birkaç kez (genellikle üç kez) tekrarlanır. Churchkhela ipleri daha sonra 5-6 gün kurumaya bırakılır.

Churchkhela, atıştırmalık olarak tüketilir, Yeni Yıl ve Noel kutlamaları sırasında tatlı olarak da servis edilir.

Türkiye’de Cevizli Sucuk

Türkiye’de cevizli sucuk, aynı zamanda şıralı sucuk, pekmezli sucuk, şeker sucuğu, üzüm sucuğu, orcik ya da köme olarak da adlandırılır. Türkiye’de genellikle Kahramanmaraş, Gümüşhane, Elazığ, Artvin ve çevre illerinde üzüm veya dut şırasına ipe dizilen ceviz batırılarak yapılan bir tatlıdır. Şıranın ana maddesi kaynamış pekmez veya meyve (Üzüm veya dut) suyudur. Şeklinin sucuğa benzemesinden ötürü bu isimle anılır.

İpe dizilmiş cevizin bir veya daha fazla kez kaynamakta olan şıraya batırılıp çekilmesinden sonra asılıp kurutulması ile yapılır. Şıraya batırma miktarına göre kalınlığı değişir. İpe ceviz yerine yeşil fıstık, badem, fındık vb. dizilerek yapılan türleri de vardır.

Yörelere Göre Çeşitleri

Elazığ Orciği
Gümüşhane Kömesi
Tarsus Yayla Bandırması (Mersin)
Erkilet Kedi Bacağı (Kayseri)
Zile Kömesi (Tokat)
Bozdoğan Cevizli Sucuğu (Aydın)

Kaynak: Wikipedi

Churchkhela Tarifi

Churchkhela İçin Gerekli Malzemeler

1 kg üzüm suyu (tercihen tatlı ve koyu renkli üzüm çeşidi)
250 g mısır unu
200 g şeker
1/2 çay kaşığı vanilya özütü (isteğe bağlı)
1/2 çay kaşığı tarçın (isteğe bağlı)
300 g ceviz veya fındık, kabukları soyulmuş ve uzunlamasına ikiye bölünmüş
İp ve tahta çubuklar (churchkhelaları asmak için)

Churchkhela Nasıl Yapılır

Üzüm suyunu, mısır ununu, şekeri, vanilya özütünü ve tarçını büyük bir tencereye ekleyin. Orta ateşte sürekli karıştırarak kaynamasını sağlayın. Daha sonra kısık ateşte 10-15 dakika karıştırmaya devam edin. Bu sırada koyulaşacak ve kıvamlı bir şerbet haline gelecektir.

Kabuklarını soyduğunuz ve ikiye böldüğünüz ceviz veya fındıkları ip üzerine geçirin. İplerin üzerine 4-6 adet ceviz veya fındık geçirebilirsiniz, aralarında biraz boşluk bırakın.

Hazırladığınız ipleri tahta çubuklara bağlayarak düz bir yüzey üzerinde tutun. Kıvamlı şerbetin içine ipleri batırarak ceviz veya fındıkları şerbete bulayın. Bu işlemi 3-4 kez tekrarlayarak daha iyi kaplanmasını sağlayabilirsiniz.

Churchkhelaları asmak için serin ve havadar bir yere geçin. Tahta çubukları asmak için bir yere sabitleyin ve churchkhelaların kurumasını sağlayın. Bu süreç birkaç gün sürebilir, bu nedenle sabırlı olun.

Churchkhelalar kuruduktan sonra, saklamak veya yemek için iplerinden ayırabilirsiniz.

Churchkhela, enerji veren ve sağlıklı bir atıştırmalık olarak keyifle tüketilebilir. Gürcü çayının yanında da mükemmel bir ikramdır.