Yunanlılar makarnayı icat etmemiş olsalar da, eski çağlardan beri benzer yiyecekleri tüketiyorlar. Aslında, genellikle lazanya ve makarna gibi İtalyan yemekleri ile ilişkilendirdiğimiz bazı terimlerin bazılarının Yunan kökenli olduğu düşünülmektedir.

Ancak bu yemek, adını makarna ve ragú içeren büyük bir makarna ailesi olan İtalyan pasticcio’dan alır. İtalyanlar için lazanya ve Amerikalılar için mac and cheese ne ise Yunanlılar için Pastitsio odur (yoğun aromatik, zengin ve yapışkan boru şeklinde makarna katmanları, üzerine beşamel sos serpilmiş ve ideal olarak serpilmiş domates ve kuzu etinden oluşan doyurucu bir sosta rendelenmiş kefalotir veya kaşar peyniri ile.)

Tarçın, hindistan cevizi, karanfil ve yenibaharın yoğun tatları ile soğuk bir kış gecesi için mükemmel bir yemektir. Yunanistan’da pastitsio genellikle Şubat ayında, Lent’ten önceki haftalarda ve et yenmesine izin verilen son gün olan Apokreos Pazarında tüketilir.

Bol miktarda hazırlandığı ve oldukça ucuz olduğu için kalabalık kitleler için de ideal bir yemektir.

Pastitsio Tarifi

Pastitsio İçin Gerekli Malzemeler / 4 kişilik

Makarna tabakası için:

250 g tüp şeklinde makarna (ör. penne veya bucatini)
1 yemek kaşığı tereyağı
1/2 su bardağı (50 g) rendelenmiş Parmesan veya kefalotiri peyniri
Tuz (makarna haşlamak için)

Kıymalı sos için:

2 yemek kaşığı zeytinyağı
1 soğan, doğranmış
2 diş sarımsak, doğranmış
500 g kıyma (dana veya kuzu)
1 su bardağı (240 ml) domates püresi veya ezilmiş domates
1/2 su bardağı (120 ml) su
1/2 çay kaşığı tarçın
1/2 çay kaşığı allspice (isteğe bağlı)
Tuz ve karabiber

Beşamel sos için:

4 yemek kaşığı (56 g) tereyağı
1/4 su bardağı (30 g) un
2 1/2 su bardağı (600 ml) süt
1/2 su bardağı (50 g) rendelenmiş Parmesan veya kefalotiri peyniri
1/4 çay kaşığı muskat
Tuz ve karabiber
1 yumurta, çırpılmış

Pastitsio Nasıl Yapılır

Fırını önceden 180°C (350°F) derecede ısıtın.

Büyük bir tencerede bol su kaynatın, tuz ekleyin ve makarnayı paketin üzerindeki talimatlara göre al dente olacak şekilde haşlayın. Süzün ve tereyağı ile karıştırarak, makarnanın yapışmamasını sağlayın.

Kıymalı sos için, büyük bir tavada zeytinyağı üzerinde soğan ve sarımsağı kısık ateşte kavurun. Kıymayı ekleyin ve kahverengileşene kadar soteleyin.

Domates püresi, su, tarçın, allspice (isteğe bağlı), tuz ve karabiber ekleyin. Kısık ateşte yaklaşık 20-25 dakika pişirin.

Beşamel sos için, tereyağını eritin ve un ekleyin. Yaklaşık 2 dakika karıştırarak kısık ateşte kavurun. Sütü yavaşça ekleyin ve sürekli karıştırarak koyulaşana kadar pişirin.

Tuz, karabiber, muskat ve rendelenmiş peyniri ekleyin. Sosun biraz soğumasına izin verdikten sonra çırpılmış yumurtayı ekleyin ve iyice karıştırın.

Bir fırın kabına yarısına kadar haşlanmış ve tereyağı ile karıştırılmış makarnayı yerleştirin. Üzerine rendelenmiş peynirin yarısını serpin.

Kıymalı sosu makarnanın üzerine yayın ve düzgünce yayılmasını sağlayın.

Kıymalı sosun üzerine kalan makarnayı yerleştirin ve kalan rendelenmiş peyniri serpin.

En üste beşamel sosu dökün ve spatula veya arka tarafıyla bir kaşık kullanarak düzgünce yayın.

Fırında 45-50 dakika kadar, veya üzeri altın sarısı ve kabarcıklı olana kadar pişirin.

Pastitsio’yu fırından çıkarın ve en az 10-15 dakika dinlendirin, böylece dilimlerken daha iyi tutar.

Pastitsio’yu dilimleyin ve sıcak servis yapın. Yanında yeşil salata, zeytin ve beyaz ekmek ile servis edebilirsiniz.

Not: Pastitsio, yapıldıktan sonra buzdolabında hava geçirmez bir kapta 3-4 gün saklanabilir. Dilimleyip, mikrodalga veya fırında ısıtarak tekrar servis edebilirsiniz. Ayrıca, pastitsio’nun bölümlerini ayrı ayrı dondurabilir ve daha sonra kullanmak üzere saklayabilirsiniz.

Püf Noktaları:

Pastitsio yaparken daha iyi sonuçlar elde etmenize yardımcı olacak bazı püf noktaları:

Makarna seçimi: Tüp şeklindeki makarna, bu yemeğe özgü dokuyu ve sosu daha iyi tutar. İdeal olarak, bucatini, penne rigate veya ziti gibi çeşitler kullanın.

Kıymalı sos: İyi kıvamlı ve lezzetli bir kıymalı sos elde etmek için domates püresini ve baharatları uygun oranda kullanın. Sosun tadı dengeli olmalı; baharatlar ve domates lezzetinin ön planda olması önemlidir.

Kıyma seçimi: Kıymalı sos için dana veya kuzu kıyması kullanabilirsiniz. Tercihen yağ oranı düşük kıyma seçerek sosun daha hafif olmasını sağlayabilirsiniz.

Beşamel sos: Beşamel sosun kıvamı önemlidir. Sosu çok koyu yaparsanız, pastitsio ağır olabilir; çok sulu yaparsanız, yemek dağılabilir. Sütü yavaşça ekleyerek ve sürekli karıştırarak kıvamı kontrol edin.

Fırında pişirme: Pastitsio’nun üzeri altın sarısı ve kabarcıklı olana kadar pişirin. Eğer üzeri çok hızlı kızarıyorsa, fırının sıcaklığını düşürün veya üzerini alüminyum folyo ile örtün.

Dinlendirme süresi: Pastitsio’yu fırından çıkarınca, 10-15 dakika dinlendirmeye bırakın. Bu, dilimlerken daha iyi tutmasını sağlar ve sosların lezzetlerinin karışmasına yardımcı olur.

Baharatlar: Tarçın ve allspice, kıymalı sosun karakteristik lezzetini sağlar. Farklı baharatlar kullanarak (örneğin, kekik, kırmızı biber) sosun lezzetini kişiselleştirebilirsiniz.

Peynir seçimi: Parmesan veya kefalotiri peyniri kullanarak pastitsio’ya daha otantik bir lezzet katabilirsiniz. Diğer sert peynirlerle (örneğin, Romano) deneyebilirsiniz, ancak lezzet biraz farklı olacaktır.

Katmanlar: Pastitsio yaparken, yemeğin tabakalarını düzgün bir şekilde oluşturarak daha iyi sonuçlar elde edersiniz. Makarna tabakalarını ve kıymalı sosu düzgünce yerleştirin ve beşamel sosu eşit bir şekilde yayarak estetik bir görünüm elde edin.

İç harcı zenginleştirme: Kıymalı sosun içine, doğranmış yeşil biber, havuç, mantar veya zeytin gibi ek malzemeler ekleyerek pastitsio’nun iç harcını zenginleştirebilirsiniz. Bu eklemeler, yemeğe ek lezzet ve dokular sağlar.

Vejetaryen ve vegan seçenekleri: Eğer vejetaryen bir seçenek tercih ediyorsanız, kıymalı sos yerine sebzelerle zenginleştirilmiş bir domates sosu kullanabilirsiniz. Vegan bir versiyon için, peynir yerine vegan sert peynir veya besinsel maya kullanabilirsiniz ve beşamel sosu bitkisel süt ve margarin ile hazırlayabilirsiniz.

Pastitsio’yu önceden hazırlama: Pastitsio, önceden hazırlanarak son dakika telaşını önleyebileceğiniz bir yemektir. İç harcını ve beşamel sosu önceden hazırlayarak buzdolabında saklayabilir ve daha sonra sadece katmanları yerleştirip, fırına vererek yemeği tamamlayabilirsiniz.

Pastitsio’nun dondurulması: Eğer büyük bir pastitsio yapıp, daha sonra kullanmak üzere saklamak istiyorsanız, pişirilmiş pastitsio’yu porsiyonlara bölerek dondurucuda saklayabilirsiniz. Kullanmadan önce buzluktan çıkararak buzdolabında çözdürün ve sonra fırında veya mikrodalgada ısıtın.